Zasoby wody w Polsce są coraz mniejsze i niedługo może zacząć ich brakować. Co więcej, mało kto z nas zdaje sobie sprawę, jak dramatyczna jest sytuacja. Jednym z rozwiązań problemu może być wykorzystanie deszczówki, dlatego coraz więcej miast i gmin uruchamia programy dofinansowania systemów retencji wody deszczowej.
Wodę deszczową możemy gromadzić i wykorzystywać zarówno do podlewania, jak i podczas prac porządkowych. To nie tylko stosunkowo proste i niewymagające wielkich nakładów rozwiązanie, ale także oszczędność finansowa i korzyść dla środowiska. Jak tego rodzaju inicjatywy wspiera Toruń, Łódź oraz Śląsk?
Mała retencja – dofinansowanie w Toruniu
Toruń na dofinansowanie inwestycji związanych z małą retencją przeznaczył 400 000 zł. To pilotażowy program koordynowany przez Wydział Środowiska i Ekologii Urzędu Miasta Torunia. Dotacja celowa objęła nie tylko koszty zakupu, wykonania i montażu elementów wchodzących w skład systemu zatrzymywania i wykorzystywania wód opadowych i roztopowych. Dofinansowano także remonty istniejących systemów retencji. W ciągu niecałego miesiąca rozdysponowano 390 000 zł.
Na zbiorniki retencyjne można otrzymać wysokie dofinansowania
Uprawnionymi do składania wniosków były zarówno osoby fizyczne, jak i wspólnoty mieszkaniowe, osoby prawne i prowadzące działalność gospodarczą. Wysokość dotacji wynosiła 80% poniesionych kosztów kwalifikowanych na realizację zadania. Pod uwagę wzięto dwa kryteria: termin wpłynięcia wniosku do urzędu oraz rozmiar efektu ekologicznego.
Dofinansowanie na wykonanie naziemnego zamkniętego wolnostojącego zbiornika na wody opadowe i roztopowe z dachu wraz z instalacją do podłączenia do rynny wynosiło:
- 200 zł – zbiornik do pojemności 200–300 l,
- 300 zł – zbiornik o pojemności 300–400 l,
- 500 zł – zbiornik o pojemności 400–500 l,
- 700 zł – zbiornik o pojemności powyżej 500 l,
Na wykonanie podziemnego zbiornika na wody opadowe i roztopowe można było uzyskać:
- 4 500 zł – zbiornik o pojemności do 5 m³,
- 7 000 zł – zbiornik o pojemności 5 m³–10 m³,
- 8 000 zł – zbiornik o pojemności powyżej 10 m³.
Ponadto na instalację systemów retencji, drenażu zbierającego wody opadowe i roztopowe oraz nawadniania terenów zielonych o powierzchni minimum 100 m² dla osób fizycznych i 500 m² dla wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych i przedsiębiorców można było uzyskać nawet 9 000 zł.
Jak zauważa prezydent miasta Torunia Michał Zaleski, w ramach zadania wykonanych zostanie 100 zbiorników, w tym 56 naziemnych o łącznej pojemności 227,165 m³ oraz 14 systemów nawadniających. Prezydent poinformował również, że w roku 2021 program związany z małą retencją będzie kontynuowany.
Mała retencja – dofinansowanie w Łodzi
Jednym z miast najbardziej narażonych na braki w dostawie wody jest Łódź. Łódzka aglomeracja leży w tzw. pasie suszy, gdzie opadów jest znacznie mniej niż w innych częściach kraju, a na obniżenie poziomu wód gruntowych dodatkowo wpływają kopalnie odkrywkowe w Bełchatowie i Szczercowie. Różnica między opadami w Łodzi a np. południem kraju jest ogromna. Podczas gdy w Zakopanem opady wynoszą ponad 1200 mm na rok, w Łodzi odnotowuje się ich zaledwie 600 mm.
W 2020 r. ruszył dwuletni program „Deszczówka – Gromadzenie wód opadowych”. Na jego realizację Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi przeznaczył 4 000 000 zł. Dofinansowanie wynosi 70% wartości inwestycji, jednak nie może przekroczyć 5 000 zł netto. Wnioski będą przyjmowane do 30 września 2021 r.
Na wsparcie mogą liczyć zarówno osoby indywidualne posiadające domy jednorodzinne, jak i te z tytułem prawnym umożliwiającym dysponowanie nimi na cele budowlane. Objęte są nim inwestycje, takie jak ogrody deszczowe, muldy i studnie chłonne, a także naziemne oraz podziemne zbiorniki retencyjne.
Woda ze zbiorników retencyjnych może z powodzeniem być używana w ogrodach
Mała retencja – dofinansowanie w województwie Śląskim
Już w 2006 r. Sejmik Województwa Śląskiego podjął uchwałę w sprawie przyjęcia Programu małej retencji dla województwa śląskiego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. W 2016 r. dokonano aktualizacji programu, którego głównym celem jest poprawa stosunków wodnych na terenie województwa poprzez działania na rzecz zwiększenia retencyjności zlewni.
Program obejmuje:
- zwiększanie dostępności zasobów wodnych poprzez budowę, rozbudowę, modernizację lub remonty zbiorników wodnych oraz urządzeń wodnych,
- zwiększanie zasobów wodnych na potrzeby rolnictwa,
- poprawę oraz zwiększenie retencyjności zlewni,
- spowalnianie spływów powierzchniowych w miastach poprzez rozwój systemów retencjonowania wód opadowych,
- wsparcie działań mających na celu upowszechnianie proekologicznych form małej retencji.
Jak uzyskać dofinansowanie na gromadzenie deszczówki?
Oprócz wymienionych inicjatyw mieszkańcy polskich miast od 1 lipca 2020 r. mogą skorzystać także z programu „Moja woda”, realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. Jest to dofinansowanie powstawania przydomowych oczek wodnych oraz instalacji gromadzenia deszczówki. Na ten cel przeznaczono 100 mln zł, a nabór wniosków wciąż trwa. W ramach programu można otrzymać do 85% kosztów, ale nie więcej niż 5 tys. zł.
Dotychczas zarejestrowano blisko 24 tysiące wniosków, a na sfinansowanie przydomowych instalacji zatrzymujących wody opadowe lub roztopowe na prywatnych działkach przeznaczono już ponad 100 mln zł.
Budżet programu na 2020 r. został zatem wyczerpany w 2 miesiące! Właśnie dlatego, Minister Klimatu Michał Kurtyka zapowiada kontynuację wsparcia finansowego od początku 2021 r.
